Küresel vanalar; bir milin ucuna yerleştirilmiş ortasında bir veya birden fazla delik olan, çoğunlukla elastomer (İhtiyaca göre metal de olabilir) iki conta arasında dengelenmiş bir kürenin, akışkan geçiş delik ekseni üzerinde 90° döndürülmesi ve deliğin (deliklerin) geçişe açık veya kapalı konuma getirilmesi ile akışkan geçişini kesip, açarak görevlerini yerine getirirler. Tam açık veya tam kapalı olarak çalışmaları tercih edilir. Hassas akış kontrolü için uygun değillerdir.
Küresel Vana Avantajları
- Akışkanın serbest, rahat geçişini sağlarlar.
- Özellikle 2 yollu vanalarda basınç düşümü çok düşüktür. Kullanımları rahattır.
- Aktüatörlü olarak kullanılabilirler.
- Gaz akışkanlar için de uygundurlar.
- Özellikle elastomer contaların kullanılması ile “0 kaçak” sağlanabilmektedir.
- Vananın her iki yönünden de akış mümkündür.
Zayıf Yönleri:
- Yapıları sebebi ile ağırlıkları fazladır.
- Anma ölçüsü büyüdükçe fiyatları nispi olarak pahalılaşmaktadır.
- Küre ve gövde iç boşluğu arasında ölü hacim söz konusudur.
- Ani açma kapama koç darbeleri yaratabilir.
- Elastomer contalı vanalarda, elastomerin sıcaklık dayanımına bağlı olarak, nispeten düşük çalışma sıcaklıkları söz konusudur.
Akışkan Cinsi:
- Temiz, katılaşmayan, nötr veya agresif sıvı ve gaz akışkanlar
Akış Yönü:
- İki yönlü kesme vanalarında her iki yönde de akış mümkündür. 3 ve 4 yollu vanalarda, akış yönü belirtilmektedir.
Kullanım Yerleri:
- Sıcak ve Soğuk Su Tesisatları, Doğal Gaz- Petrol taşıma ana hatları, Gaz dağıtım Tesisatları, Basınçlı hava tesisatları, Petrokimya Tesisleri, Makina İmalatı, Özel Araç İmalatı, Kağıt imalatı, vb.
Tahrik Şekli:
- El ile, motorlu, hidrolik, pnömatik aktüatörler ile.
Anma Ölçüleri:
- DN 8’den DN 1500’e kadar olabilmektedir.